104. “Attā have jitaṃ seyyo, Yā cāyaṃ itarā pajā; Attadantassa posassa, Niccaṃ saññatacārino.” | 104. Tự thắng, tốt đẹp hơn, Hơn chiến thắng người khác. Người khéo điều phục mình, Thường sống tự chế ngự. |
105. “Neva devo na gandhabbo, Na māro saha brahmunā; Jitaṃ apajitaṃ kariyā, Tathārūpassa jantuno.” | 105. Dầu Thiên Thần, Thát Bà, Dầu Ma vương, Phạm Thiên Không ai chiến thắng nổi, Người tự thắng như vậy. |
Kệ Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư đã thuyết, khi Ngài an ngự tại Jetavana Vihāra (Kỳ Viên Tự), đề cập đến thầy Bà la môn hỏi về Pháp Vô ích (Anatthapucchakabrāhmaṇa).
Tương truyền: Thầy Bà la môn này có ý nghĩ: “Đức Chánh Biến Tri chỉ biết
Pháp Hữu ích hay là Ngài biết cả Pháp Vô ích nữa? Để ta hỏi Ngài xem!”.
Thầy đến yết kiến Đức Bổn Sư và hỏi:
- Bạch Ngài, người ta cho rằng Ngài chỉ biết Pháp Hữu ích, chớ không biết Pháp
Vô ích phải không?
- Nầy thầy Bà la môn, Ta biết cả Pháp Hữu ích và Pháp Vô ích.
- Nếu vậy, xin Ngài thuyết Pháp Vô ích cho tôi nghe thử coi.
Đức Bổn Sư liền thuyết rằng:
“Ussūraseyyaṃ ālasyaṃ,
Caṇḍikkaṃ dīghasotthiyaṃ;
Ekassaddhānagamanaṃ,
Paradārūpaseyanaṃ;
Etaṃ brāhamaṇa sevassu,
Anatthaṃ te bhavissatīti”.
“Ngủ nướng sau khi mặt trời đã mọc, rã rượi, biếng nhác, hung bạo mà hưởng
phước lâu dài. Hành trình theo một tà đạo, bám theo sắc đẹp của vợ người khác. Này
Bà la môn, nương theo các Pháp ấy, thì thầy sẽ không được lợi ích”.
Nghe hết bài kệ, thầy Bà la môn hoan hỷ tán dương:
- Lành thay! Lành thay! Ngài thật là bậc Thầy Tổ, là bậc đàn anh của một phái
(Gaṇajeṭṭhaka). Ngài biết cả Pháp Hữu ích và Pháp Vô ích.
- Này thầy Bà la môn, không có người nào biết cả Pháp Hữu ích và Pháp Vô ích
như Ta đâu!
Khi ấy, Đức Bổn Sư quán xét khuynh hướng của thầy Bà la môn rồi hỏi:
- Này thầy Bà la môn, thầy sống bằng nghề gì?
- Sống bằng nghề cờ bạc, thưa Ngài Cồ Đàm.
- Thầy đánh bạc ăn hay thua?
- Ăn cũng có mà thua cũng có.
Nghe vậy, Đức Bổn Sư bảo:
- Này thầy Bà la môn, người thắng được kẻ khác trong sòng đổ bát không mấy gì
có giá trị, không bằng người tự thắng phục phiền não của chính mình. Quả vậy, người
đã tự thắng không còn ai có thể thắng người ấy được.
Nói rồi, Đức Bổn Sư thuyết pháp và kết luận bằng những bài kệ như vầy:
104. “Attā have jitaṃ seyyo, Yā cāyaṃ itarā pajā;Atta dantassa posassa, Niccaṃ saññatacārino.” | "Tự thắng, tốt đẹp hơn, Hơn chiến thắng người khác. Người khéo điều phục mình, Thường sống tự chế ngự." |
105. “Neva devo na gandhabbo, Na māro saha brahmunā; Jitaṃ apajitaṃ kariyā, Tathārūpassa jantuno.” | "Dầu Thiên Thần, Thát Bà, Dầu Ma vương, Phạm Thiên Không ai chiến thắng nổi, Người tự thắng như vậy." |
Comentarios