“Puññañce puriso kayirā, Kayirāthenaṃ punappunaṃ; Tamhi chandaṃ kayirātha, Sukho puññassa uccayo”. | "Nếu người làm điều thiện, Nên tiếp tục làm thêm. Hãy ước muốn điều thiện, Chứa thiện, được an lạc." |
Kệ Pháp Cú nầy, Đức Thế Tôn đã thuyết, khi Ngài ngự tại Jetavana Vihāra (Kỳ Viên Tự), đề cập đến nàng Thiên nữ Lājā (Cốm Rang(1)).
Tích truyện nầy phát khởi trong thành Sāvatthī (Vương Xá). Thật vậy, Trưởng
lão Mahākassapa (Ma Ha Ca Diếp) ngụ trong động Pipphali (Bíp Phá Lí), nhập vào
Đại Định hưởng vị Thiền Diệt, đến ngày thứ bảy, xuất Thiền định, dùng Thiên nhãn
quán xét lối đi khất thực, trông thấy một phụ nữ giữ ruộng lúa nếp Sāli (Xa li) đang
rang những hột lúa của mình.
“Cô nầy có đức tin hay không?”.
Khi quán thêm, biết rõ phụ nữ ấy có đức tin, Trưởng lão quán tiếp: “Cô có tiếp
độ cho ta chăng?” thì được biết rằng: “Cô gái nầy thuộc gia đình lễ giáo, có đức tin
vững chắc, sẽ tiếp độ ta và hưởng quả phước lớn”.
Thế rồi, Trưởng lão đắp y, mang bát đến đứng gần ruộng lúa Sāli. Thấy Trưởng
lão, cô gái con nhà lễ giáo phát Tâm tịnh tín, phỉ lạc ngũ sắc tràn ngập cả thân thể.
- Bạch Ngài, hãy chờ một chút.
Nói rồi, cô gái lật đật lấy cốm rang đến sớt vào bát của Trưởng lão, gieo năm vóc
xuống đảnh lễ rồi phát nguyện:
- Bạch Ngài, xin cho con sẽ đắc pháp của Ngài đắc trong lúc hiện tại đây.
Trưởng lão chúc: “Mong cho cô được như ý nguyện”.
Phụ nữ ấy đảnh lễ cáo từ Trưởng lão, rồi quay đi, vừa suy tư đến việc cúng
dường của mình vừa làm.
Lúc bấy giờ, có một con rắn độc nằm trong cái hang trên đường đi giáp ranh bờ
ruộng lúa. Nó không cắn được bắp chân Trưởng lão vì có y che phủ.
Cô gái vừa đi vừa suy tư đến việc cúng dường, đến ngay chỗ hang rắn, con rắn
bò ra khỏi hang, mổ trúng chân cô và cô ngã xuống tại chỗ đó. Nhờ chết khi tâm đang
trong sạch, y như người ngủ thức dậy, cô được sanh lên cung trời Đao Lợi, ở trong
một ngôi đền vàng cao ba mươi do tuần, khắp mình đeo đủ thứ nữ trang. Cô thiên nữ
vận lá y trời dài mười hai hắc tay, trên khoác một lá nữa, chung quanh có hàng ngàn
thiên nữ theo hầu. Cô đứng tại cửa tòa Kim Ốc có trang trí những chung rượu bằng
vàng, những tua bông lúa vàng rũ lòng thòng sáng ngời, tự quán xét phước báu của
mình và tự hỏi: “Ta đã làm gì mà được quả phước như vầy đây?”. Nhờ thiên nhãn cô
quán thấy: “Nhờ ta đã để bát cốm rang đến Trưởng lão Ca Diếp mới được phước
nầy”. Cô suy nghĩ: “Chỉ làm phước nhỏ như vậy mà được quả lớn thế này, bây giờ ta
không nên dễ duôi, ta sẽ làm công quả giúp đỡ Trưởng lão để duy trì phước báu nầy
cho được lâu dài bền vững”.
--------
(Chú Thích: 1 Bắp khô (lúa mạch), ngũ cốc khô. Đây là lúa Sāli (Xa li) khô rang nổ làm cốm)
Thế rồi, từ sáng sớm, nàng thiên nữ xách theo cây chổi vàng và cái rổ dùng để
hốt rác, xuống quét dọn chung quanh cốc của Trưởng lão. Quét xong, cô xách nước
uống, nước xài châm đầy sẵn cho Trưởng lão dùng.
Trưởng lão thấy lạ, tự hỏi: “Chắc có lẽ ông Sadi hoặc vị Sa môn trẻ nào làm
công quả đây!”.
Ngày hôm sau, cô thiên nữ cũng xuống làm công quả như cũ và Trưởng lão cũng
nghĩ là các vị sư trẻ làm. Đến ngày thứ ba Trưởng lão nghe tiếng quét của nàng thiên
nữ và nhìn thấy hào quang của thân cô lọt qua kẽ vách, liền mở cửa ra hỏi:
- Ai quét đó?
- Bạch Ngài, con! Con là Thiên nữ Lājā (Cốm Rang), là người hộ độ của Ngài.
- Bần Tăng không có người hộ độ nào tên như thế cả!
- Bạch Ngài, trong khi giữ ruộng lúa Sāli, con đã cúng dường cốm rang đến Ngài
với tâm tịnh tín, khi con quay về bị con rắn độc cắn chết, sanh lên cung trời Đao Lợi.
Nhờ Ngài con có được quả phước như thế, nên bây giờ con đến làm công quả với
Ngài để duy trì phước báu cho lâu dài đó Ngài!
- Hôm qua và hôm kia cũng chính cô đã đến đây quét dọn và múc nước uống,
nước xài, châm sẵn để dành cho bần Tăng phải không?
- Dạ phải, bạch Ngài.
- Thôi được rồi, này thiên nữ, hãy lãng xa đi lo việc của cô đi! Từ rày về sau cô
đừng đến nơi này nữa!
- Bạch Ngài, xin Ngài đừng để con thiệt thòi, hãy để cho con hộ độ đến Ngài, để
bảo trì phước báu của con.
- Hãy biến mất đi, cô thiên nữ! Đừng để từ đây về sau, các vị Pháp Sư cầm quạt
ngồi lên Pháp tọa thuyết rằng: Nghe nói có một cô thiên nữ hằng đến làm công quả
múc nước uống, nước xài hộ độ Trưởng lão Mahākassapa. Cô hãy đi, từ rày về sau
đừng đến đây nữa!
Cô Thiên nữ van lơn nhiều lượt:
- Bạch Ngài, xin Ngài đừng để cho con chịu thiệt thòi.
Trưởng lão tự nghĩ: “Cô nầy không chịu vâng lời ta!”. Trưởng lão vỗ tay quở
rằng: “Cô không biết độ lượng!”.
Cô Thiên nữ không thể đứng yên tại chỗ, phải bay lên hư không, chắp tay đứng
nửa lừng mà khóc than rằng:
- Bạch Ngài, xin Ngài đừng làm con mất phước. Xin Ngài ban ân cho con giữ
phước được lâu dài!
Đức Bổn Sư ngồi bên trong hương thất, nghe tiếng khóc của thiên nữ, bèn phóng
hào quang tỏa ra, thị hiện như đang ngồi trước mặt cô mà thuyết giảng rằng: “Nầy
thiên nữ, con trai Ta là Kassapa (Ca Diếp), là người nghiêm trì Giới Luật, thu thúc
Lục căn, đã xét kỹ không cần đến những người muốn làm phước, đảm đang gánh
nặng của mình. Tuy nhiên sự làm phước là một gánh nặng mà đưa con người đến chỗ
an vui ngay trong kiếp nầy và trong những kiếp vị lai nữa”.
Nói rồi, Đức Bổn Sư thuyết pháp và ngâm kệ rằng:
“Puññañce puriso kayirā, Kayirāthenaṃ punappunaṃ; Tamhi chandaṃ kayirātha, Sukho puññassa uccayo”. | "Nếu người làm điều thiện, Nên tiếp tục làm thêm. Hãy ước muốn điều thiện, Chứa thiện, được an lạc." |
Comments