“Jighacchāparamā rogā, Saṅkhāraparamā, dukhā. Etaṃ ñatvā yathābhūtaṃ, Nibbānaṃ paramaṃ sukhaṃ”. | "Đói ăn, bệnh tối thượng, Các hành, khổ tối thượng, Hiểu như thực là vậy, Niết-bàn, lạc tối thượng." |
Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư đã thuyết khi ngự tại thành Ālāvī, đề cập đến một thiện nam.
Lần nọ, Đức Thế Tôn tịnh tọa trong Hương thất ở Jetavana, vào buổi sáng Ngài
quán xét thế gian, Ngài thấy được duyên lành của người đàn ông nghèo khó, nên Ngài
ngự đến thành Ālavī với 500 Tỳ khưu tùy tùng.
Dân thành Ālavī liền cung thỉnh Đức Thế Tôn. Được tin Đức Thế Tôn ngự đến,
người đàn ông nghèo khó ấy cũng có ý định đến nghe Pháp của Ngài, nhưng trong
ngày ấy con bò của y sút chuồng chạy mất, người ấy suy nghĩ: “Ta nên đi kiếm bò hay
là đi nghe Pháp?” rồi y quyết định “Ta hãy tìm bò mang về chuồng, rồi hãy đi nghe
Pháp”. Từ bình minh, người ấy đã ra đi khỏi nhà tìm con bò, dân thành Ālavī đã cung
thỉnh chư Tăng có Đức Phật là vị Thượng thủ thọ thực nơi Trai thí đường, sau khi
Ngài thọ thực xong, họ xin thỉnh Bát của Đức Bổn Sư để yêu cầu Ngài phúc chúc
phước, Đức Bổn Sư phán dạy:
- Chỉ vì một người mà Như Lai vượt khoảng đường xa 30 do tuần đến đây để
tiếp độ y. Hiện y đang vào rừng để kiếm con bò đi lạc, khi nào người ấy đến, Như Lai
sẽ thuyết pháp.
Rồi Ngài im lặng. Người đàn ông nghèo kiếm được con bò xong, đưa nó trở về
với đàn bò, rồi tự nhủ rằng: “Nếu không có duyên chi khác, ta hãy đi đảnh lễ Đức Bổn
Sư”. Mặc dù đang đói bụng, nhưng y không có ý định trở về nhà mà lật đật tìm đến
đảnh lễ Đức Bổn Sư, và đứng qua một bên.
Chờ người ấy đứng yên, Đức Bổn Sư hỏi người phụ lo việc trai tăng rằng:
- Vật thực của chư Tăng còn chút chi chăng?
- Bạch Ngài! Còn có đủ ạ.
- Nếu vậy, hãy dọn cơm cho người nầy dùng đi.
Sau khi mời người đàn ông nghèo ngồi nơi Đức Bổn Sư chỉ dạy, người hộ Tăng
chăm lo khoản đãi người ấy với cháo, vật thực cúng dường thượng vị loại cứng loại
mềm. Sau khi dùng bữa xong, người đàn ông ấy súc miệng (người ta bảo rằng: Ngoài
ra chỗ nầy, khắp nơi khác trong Tam Tạng không có ghi chép việc Đức Phật lo lắng
về vấn đề cơm nước như thế). Sự khổ thân vừa được yên thì tâm của y cũng được tịnh
lặng.
Cuối thời Pháp, người ấy chứng đắc Tu Đà Hườn quả. Sau khi phúc chúc xong,
Đức Thế Tôn đứng dậy ra đi, đại chúng theo sau tiễn đưa Đức Bổn Sư một lối đường
rồi quay trở lại.
Chư Tăng đang đi với Đức Thế Tôn, tham phiền rằng:
- Nầy chư Hiền! Hãy xem việc làm của Đức Thế Tôn đó, trong những thời khắc
thì không có chuyện như vậy, nhưng lần nầy Ngài đã vì một người đàn ông nghèo, mà
lo lắng bảo người hộ Tăng dâng hộ cháo cơm.
Đức Bổn Sư quay lại, đứng hỏi rằng:
- Nầy các Tỳ khưu! Các thầy đang bàn chuyện chi thế?
Khi nghe rõ mọi sự, Ngài bảo rằng:
- Phải đó, nầy các Tỳ khưu! Sỡ dĩ ta vượt đường dài cả 30 do tuần mà đến đây,
vì ta thấy được duyên lành của ông Thiện nam nầy. Ông ta đang đói bụng quá sức, vì
từ sáng sớm đã thức dậy vào rừng để tìm con bò đi lạc. Đang khổ vì đói, dẫu có người
thuyết pháp, người ấy cũng không thể lãnh hội được Pháp. Vì nghĩ vậy, nên ta đã làm
như thế. Này các Tỳ khưu, không có bịnh nào sánh bằng bịnh đói cả.
Nói rồi, Ngài thuyết lên kệ ngôn rằng:
“Jighacchāparamā rogā, Saṅkhāraparamā, dukhā. Etaṃ ñatvā yathābhūtaṃ, Nibbānaṃ paramaṃ sukhaṃ”. | "Đói ăn, bệnh tối thượng, Các hành, khổ tối thượng, Hiểu như thực là vậy, Niết-bàn, lạc tối thượng." |
Commentaires