“Ārogyaparamā lābhā, Santuṭṭhiparamaṃ dhanaṃ; Vissāsaparamā ñāti, Nibbānaṃ paramaṃ, sukhaṃ”. | "Không bệnh, lợi tối thượng, Biết đủ, tiền tối thượng, Thành tín đối với nhau, Là bà con tối thượng. Niết-bàn, lạc tối thượng." |
Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư thuyết lên khi Ngài ngự nơi Jetavana, đề cập đến Đức Vua Pasenadi.
Một thời, Đức Vua Pasenadi thường dùng cơm hấp chung với canh và các món
ăn khác. Một hôm, sau khi độ điểm tâm sáng, Đức Vua không thắng được sự hôn trầm
vì ăn quá no, bèn ngự giá đến bái yết Đức Bổn Sư rồi đi bách bộ trước mặt Ngài với
vẻ mệt mỏi, mặc dù buồn ngủ hết sức nhưng không dám nằm dài xuống. Đức Vua
ngồi qua một bên. Khi ấy, Đức Bổn Sư hỏi Đức Vua rằng:
- Tâu Đại Vương! Có phải chưa được nghỉ ngơi thoải mái mà Đại Vương đã đến
nơi đây chăng?
- Bạch Ngài, phải, sau bữa cơm Trẫm rất đau khổ nặng nề.
Đức Bổn Sư bèn nói với Đức Vua rằng:
- Tâu Đại Vương, sự thọ thực quá nhiều hằng có cái khổ như thế.
Rồi Ngài thuyết lên kệ ngôn.
Sau bài kệ nầy, Đức Bổn Sư dạy tiếp rằng:
- Tâu Đại Vương! Phàm trong sự ăn uống, con người phải biết tiết độ. Người
biết tiết độ trong ăn uống hằng được sự an vui.
Rồi Ngài dạy thêm câu kệ ngôn:
“Người sẽ lâu già, bảo trì được tuổi thọ”.
Đức Vua không thể học thuộc được bài kệ nầy, Đức Bổn Sư bảo Hoàng điệt
Sudassana đang đứng bên đó: “Hãy học thuộc bài kệ nầy”. Sau khi Sudassana học
thuộc bài kệ. Đức Bổn Sư được Sudassana hỏi rằng:
- Bạch Ngài, con sẽ làm gì với kệ ngôn nầy?
- Khi nào Đức Vua độ cơm đến vắt cuối cùng, Hoàng diệt nên đọc lên bài kệ
nầy, Đức Vua sẽ thấu rõ nghĩa lý của nó, sẽ ném bỏ vắt cơm cuối cùng. Vả lại, trong
vắt cơm ấy có được bao nhiêu hạt cơm, thì đến giờ nấu cơm cho Đức Vua, hãy bảo
đầu bếp bớt ra bấy nhiêu hạt gạo.
- Lành thay, bạch Ngài
Thế rồi, suốt cả hai buổi sáng và chiều, khi Đức Vua ngự thiện đến vắt cơm cuối
cùng, hoàng diệt Sudassana liền đọc lên bài kệ ấy. Trong vắt cơm cuối cùng được bỏ
đếm được bao nhiêu hạt cơm thì bảo bớt ra bấy nhiêu hạt gạo.
Mỗi lần được nghe kệ ngôn, Đức Vua ban thưởng Sudassana ngàn đồng vàng.
Thời gian sau, Đức Vua tận được thói quen tri túc với một đấu gạo (độ 1 lít) mỗi bữa
ăn và được an vui, nhưng Long thể có ốm bớt.
Thế rồi, một hôm Đức Vua đến bái yết Đức Bổn Sư, bạch rằng:
- Bạch Ngài, bây giờ Trẫm được an vui. Hơn thế nữa, Trẫm còn có thể săn đuổi
thú, bắt được hươu nai và ngựa rừng nữa. Lúc trước Trẫm hay chiến đấu với cháu
Trẫm, nhưng mới đây Trẫm gã Công Nương Kim Cương cho Hoàng diệt. Trẫm đã
ban công chúa làng Kāsi để công chúa có thể làm hồ tắm. Sự tranh chấp giữa Hoàng
điệt và Trẫm đã chấm dứt. Nhờ vậy, Trẫm càng được an vui. Hôm trước viên bảo
ngọc của Hoàng gia bị mất cắp, nay nó được tìm thấy, trở về với Trẫm, do đó Trẫm
càng thêm an vui. Muốn được tình thân thiện với các Thinh Văn của Ngài, do đó
Trẫm lại càng được an vui hơn.
- Tâu Đại Vương! Thật vậy, vô bịnh là lợi tối thượng, biết tri túc là được bạc
tiền, tình thân mật là những quyến thuộc tốt nhất, sự an vui của Níp Bàn không có gì
sánh được.
Rồi Ngài thuyết lên kệ ngôn rằng:
“Ārogyaparamā lābhā, Santuṭṭhiparamaṃ dhanaṃ; Vissāsaparamā ñāti, Nibbānaṃ paramaṃ, sukhaṃ”. | "Không bệnh, lợi tối thượng, Biết đủ, tiền tối thượng, Thành tín đối với nhau, Là bà con tối thượng. Niết-bàn, lạc tối thượng." |
Comentários