26. “Pamādamanuyañjanti, Bālā dummedhino janā; Appamādañca medhāvī, Dhanaṃ seṭṭhaṃ va rakkhati”. | Họ ngu si thiểu trí, Chuyên sống đời phóng dật. Người trí, không phóng dật, Như giữ tài sản quý. |
27. “Mā pamādamanuyuñjetha, Mā kāmaratisanthavaṃ; Appamatto hi jhāyanto, Pappoti vipulaṃ sukhanti”. | Chớ sống đời phóng dật, Chớ mê say dục lạc. Không phóng dật, thiền định, Đạt được an lạc lớn. |
Hai câu kệ Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư đã thuyết ra khi Ngài ngự tại Jetavana, đề
cập về cái Tết thác loạn của bọn người ngu dốt.
Tương truyền rằng: Có một thời nọ, trong thành Sāvatthī nổi lên phong trào ăn
tết thác loạn.
Trong dịp nầy, những kẻ ngu si vô trí lấy tro và phân bò thoa khắp mình mẩy
suốt bảy ngày. Họ đi ngông nghênh ngoài đường, nói toàn những lời tục tỉu. Dầu gặp
thân quyến hay bạn bè, tại gia hoặc xuất gia, họ cũng chẳng biết hổ thẹn. Họ đến trước
cửa nhà người mà văng tục, chủ nhà nghe những lời bất nhã của họ chịu không nổi
phải tùy theo sức mình mà bố thí cho họ nữa đồng hoặc một đồng bạc (pāda), hoặc
đến cả một đồng vàng (kahāpaṇa) để tống họ đi chỗ khác. Từ nhà này sang nhà kế
cận, lại trổ ra những tràng thô ác ngữ, khi nhận lãnh tiền thí rồi họ lại tiếp tục đi nữa.
Bấy giờ, trong thành Sāvatthī, có đến năm mươi triệu Thánh Thinh Văn, những
vị Thánh đệ tử cư sĩ của Đức Bổn Sư nhận lời thỉnh Đức Thế Tôn rằng:
- Bạch Thế Tôn! Xin Ngài cùng với chư Tăng ở trong Tịnh xá đừng vào thành
khất thực trong thời gian bảy ngày, kể từ hôm nay.
Sau khi sắp đặt sự cúng dường, cơm cháo để hộ độ chư Tăng trong bảy ngày tết
thác loạn xong, không ai bước chân ra khỏi nhà của mình nữa.
Khi hết Tết, đến ngày thứ tám, chư Thinh Văn thỉnh Tăng chúng có Đức Bổn Sư
dẫn đầu vào thành làm lễ đại thí, xong rồi ngồi qua một bên và bạch rằng:
- Bạch Ngài! Trong bảy ngày qua chúng con khổ tâm hết sức, ngày nào cũng
phải nghe những lời thô tục của kẻ ngu si. Thật muốn bịt cả hai tai. Bọn họ không một
ai biết xấu hổ cả. Vì vậy, chúng con không dám thỉnh Ngài và Tăng chúng vào thành
và chúng con cũng không dám ra khỏi nhà nữa.
Nghe lời phân trần của chư Thánh Văn. Đức Bổn Sư kết luận rằng: “Những kẻ
ngu si vô trí thì hành động cẩu thả như thế. Còn bậc trí giả thì lo giữ gìn hạnh chuyên
cần. Như giữ một kho tàng quý báu và đắc chứng bất tử đại Níp Bàn”.
Rồi Ngài ngâm tiếp bài kệ sau đây:
“Pamādamanuyañjanti,
Bālā dummedhino janā;
Appamādañca medhāvī,
Dhanaṃ seṭṭhaṃ va rakkhati”.
“Mā pamādamanuyuñjetha,
Mā kāmaratisanthavaṃ;
Appamatto hi jhāyanto,
Pappoti vipulaṃ sukhanti”.
Họ ngu si thiểu trí,
Chuyên sống đời phóng dật.
Người trí, không phóng dật,
Như giữ tài sản quý.
Chớ sống đời phóng dật,
Chớ mê say dục lạc.
Không phóng dật, thiền định,
Đạt được an lạc lớn.
Comments