360. “Cakkhunā saṃvaro sādhu Sādhu sotena saṃvaro; Ghānena saṃvaro sādhu Sādhu jivhāya saṃvaro”. | "Lành thay, phòng hộ mắt, Lành thay, phòng hộ tai, Lành thay, phòng hộ mũi, Lành thay, phòng hộ lưỡi." |
361. “Kāyena saṃvaro sādhu, Sādhu vācāya saṃvaro; Manasā saṃvaro sādhu, Sādhu sabbattha saṃvaro; Sabbattha saṃvuto bhikkhu, Sabbadukkhā pamuccati”. | "Lành thay, phòng hộ thân, Lành thay, phòng hộ lời, Lành thay, phòng hộ ý. Lành thay, phòng tất cả. Tỷ-kheo phòng tất cả, Thoát được mọi khổ đau." |
Kệ ngôn nầy được Đức Đạo Sư thuyết ra khi Ngài ngự tại Jetavana, đề cập đến năm vị Tỳ khưu.
Như được nghe rằng: Có năm vị Tỳ khưu, mỗi vị phòng hộ chế ngự một căn
Một hôm, cả năm vị Tỳ khưu ấy cùng ngồi lại với nhau trong Thiện Pháp đường,
bàn luận cùng nhau rằng:
- Nầy chư Hiền! Tôi là người chế ngự căn môn là mắt, vì mắt là căn khó chế ngự
hơn cả.
Vị khác lại nói:
- Nầy chư Hiền! Tai là căn môn khó chế ngự hơn cả, tôi là người phòng hộ nhĩ
môn.
Một vị lại bảo rằng:
- Nầy chư Hiền! Theo tôi mũi là căn môn khó chế ngự hơn cả, tôi là người phòng
hộ tỷ môn.
Một vị lại bảo rằng:
- Nầy chư Hiền! Theo tôi lưỡi là căn môn khó chế ngự hơn cả, tôi là người
phòng hộ thiệt môn.
Và vị Tỳ khưu thứ năm lại nói:
- Thưa chư Hiền! Thật ra thân môn mới khó chế ngự hơn cả. Tôi là người chế
ngự được thân môn.
Cả năm vị đều cho rằng căn môn mà mình đang chế ngự, phòng hộ là khó chế
ngự hơn cả.
Thế rồi, cả năm vị bảo nhau rằng:
- Chúng ta hãy mang vấn đề nầy bạch hỏi nơi Đức Đạo Sư vậy.
Sau khi đảnh lễ Đức Đạo Sư xong rồi, chư Tỳ khưu ấy ngồi vào nơi phải lẽ, bạch
với Đức Thế Tôn rằng:
- Bạch Thế Tôn! Chúng con mỗi người chế ngự một căn môn. Chúng con cho
rằng môn quyền mà mình đang chế ngự phòng hộ là khó chế ngự hơn cả. Bạch Thế
Tôn, trong chúng con, ai là người chế ngự được môn quyền khó chế ngự nhất.
Đức Đạo Sư không làm cho vị Tỳ khưu nào sanh tâm bất lạc cả, Ngài dạy rằng:
- Nầy các Tỳ khưu! Tất cả các căn đều khó phòng hộ thật sự. Một lẽ nữa, chẳng
phải bây giờ các ngươi mới là người thu thúc căn môn đâu, trong quá khứ các ngươi
vì không thu thúc căn môn, không thực hành theo lời Giáo giới của bậc hiền trí, nên
đã đi đến sự hoại vong. Chính vì không thu thúc căn môn ấy.
Chư Tỳ khưu thỉnh cầu rằng: “Bạch Thế Tôn! Khi nào vậy?”.
Đức Thế Tôn khi ấy thuyết giảng lên Bổn Sanh Takkasilā chi tiết rằng: Ta không
bị rơi vào quyền lực của Dạ xoa, là do ta định tĩnh với sự tinh cần vững chắc trên con
đường Giáo Giới của bậc trí, và vì không dễ duôi trước tai hại, nên ta mới đạt được sự
an lành, thoát khỏi đại nạn ấy.
Và Bồ Tát làm lễ tôn vương trước sự suy vong của Hoàng Tộc sanh lên từ Dạ
xoa. Ngài ngồi trên Long Ngai dưới cây Lọng trắng chín tầng của Vương triều, nhìn
Vương quốc mình, thốt lên rằng:
“Sự tinh cần là Pháp mà tất cả chúng sanh nên thọ trì”.
Tiếp theo Ngài nhận diện Bổn Sanh rằng:
- Nầy các Tỳ khưu! Trong thời ấy, các ngươi cầm lấy vũ khí sắc bén, tháp tùng
theo bậc hiền trí đi chiếm lấy Vương Quốc Takkasilā. Trên đường đi do không thu
thúc mắt, tai, mũi, lưỡi và thân nên các ngươi lần lượt rơi vào cạm bẫy của Dạ xoa.
Các ngươi đã không hành theo lời Giáo huấn của bậc trí trên đường đi, nên đã đi đến
sự hoại vong. Riêng bậc trí không màng đến những cảnh ấy, dù cho Dạ xoa có hóa
thân thành Thiên nữ theo đuổi phía sau Ngài, Ngài cũng chẳng màng và đi đến thành
Takkasilā được bình an vô sự và được làm Vua. Hiền trí ấy chính là Đấng Như Lai
hiện tại vậy.
- Nầy các Tỳ khưu! Lẽ thường Tỳ khưu cần phải thu thúc các căn, vì khi vị Tỳ
khưu nào thu thúc các căn đó rồi, thì sẽ thoát khỏi mọi khổ đau.
Comments