“Kumbhūpamaṃ kāyamimaṃ viditvā, Nagarūpamaṃ cittamidaṃ ṭhapetvā; Yodhetha māraṃ paññāyudhena, Jitañca rakkhe anivesano siyā | Biết thân như đồ gốm, Trú tâm như thành trì, Chống ma với gươm trí; Giữ chiến thắng không tham |
Kệ Pháp Cú nầy Đức Bổn Sư thuyết ra khi Ngài an ngự tại gần thành Sāvatthī
(Xá Vệ), có năm trăm Tỳ khưu đến xin thọ giáo đề mục Minh sát với Ngài rồi cùng
nhau đi kiếm chỗ hành Sa môn pháp.
Sau khi trải qua lộ trình hằng trăm do tuần, chư Tỳ khưu đến một thị trấn dân cư
trù mật. Khi ấy nhiều người trông thấy chư Tăng, bèn ra rước thỉnh các Ngài vào nhà
an tọa trên những chỗ ngồi đã được soạn sẵn, dâng cúng vật thực ngon lành xong rồi
hỏi rằng:
- Bạch chư Đại đức chẳng hay các Ngài đi đâu vậy?
- Chúng tôi đi tìm nơi cảnh tiện nghi.
Nghe đáp như thế, họ liền yêu cầu rằng:
- Bạch chư Đại đức, nếu có thể xin thỉnh quý Ngài lưu lại nơi đây, trong ba tháng
an cư nầy, chúng tôi sẽ nhờ quý Ngài giáo truyền Quy giới để vâng giữ hành theo.
Khi được biết chư Tăng đã nhận lời, họ đưa chư Tăng đến một khu rừng lớn gần
đó:
- Xin thỉnh các Ngài hãy trú ngụ lại nơi nầy.
Nói rồi họ cáo từ trở lại làng, để chư Tăng đi vào khu rừng ấy, chư thiên ngụ
trong rừng nghĩ thầm: “Chư Tăng nầy là những bậc có Giới đức, nay lại có dịp quang
lâm đến khu rừng nầy, trog lúc quý Ngài cư ngụ nơi đây, mà chúng ta đưa con cháu,
em út trèo lên ở trên cây thì coi không được”. Vì thế chư thiên đều tuột ngồi xuống
đất hết, tính thầm rằng: “Chắc quý Ngài chỉ ngụ đỡ một đêm nầy thôi, rồi sáng mai sẽ
đi nơi khác”.
Hôm sau, chư Tỳ khưu vào làng khất thực xong, lại trở về khu rừng ấy. Chư
thiên cho rằng: “Chắc hôm nay có ai thỉnh các Ngài, nên các Ngài còn ráng ở lại.
Hôm nay chưa đi thì mai các Ngài sẽ đi vậy”.
Chư thiên cứ ở dưới đất với sự hi vọng từng ngày như vậy cho đến nửa tháng,
khi đó chư thiên nghĩ thầm rằng: “Chắc chắn quý vị Đại đức nầy trú ngụ tại đây cả ba
tháng rồi, suốt thời gian quý Ngài cư ngụ tại đây như thế nếu chúng ta ngự trên cây thì
không phải cách, còn nếu chúng ta đem con cái em út nằm ngồi dưới mặt đất cả ba
tháng trường thì cũng khó nhọc cho chúng ta. Ta phải làm sao cho chư Tỳ khưu nầy
bỏ chạy mới được”.
Thế rồi, chư thiên hiện ra làm ma nhát chư Tăng, khi thì cho thấy đầu lâu, khi thì
cho thấy thân mình mất đầu, khi thì cho nghe tiếng rú kinh dị của phi nhơn, phi nhơn
phá phách khắp nơi ngụ của các Ngài, hoặc nơi hành đạo, trên đường đi kinh hành
chẳng hạn.
Chư Tỳ khưu mất ăn mất ngủ, sa sút hao mòn lần lần nhuốm bịnh, quý Ngài hỏi
lẫn nhau: “Đạo hữu bịnh gì?”.
Vị thì nói tôi đau thần kinh, vị thì nói tôi đau phổi... truy ra nguyên nhân của
bịnh thì mới biết là bị ma nhát.
- Nầy đạo hữu, hôm nay tôi thấy một cái đầu lâu ở cuối con đường kinh thành.
- Tôi thì thấy một thân hình không đầu ở trong chỗ ngủ.
- Tôi lại nghe tiếng rú kinh dị ở chỗ ngồi thiền.
- Chúng ta nên bỏ chỗ nầy, kiếm chỗ khác thích nghi hơn, chớ ở đây thấy bất
tiện quá.
- Chúng ta hãy về yết kiến Bậc Đạo Sư.
Chư Tăng đồng ý lìa bỏ khu rừng, đi bộ lần hồi về đến chỗ ngự của Đức Bổn Sư,
đảnh lễ Ngài xong rồi ngồi qua một bên. Khi ấy, Đức Bổn Sư phán hỏi chư Tăng:
- Nầy chư Tỳ khưu, chắc chắn nơi ấy các ông không được an vui phải chăng?
- Vâng bạch Ngài! Trong lúc chúng con ở đó có nhiều hiện tượng phát sanh rất
đáng sợ, khiến cho chúng con mất sự an vui, chúng con đồng ý cho rằng: “Nơi nầy
không tốt, cần phải xa lánh”, nên chúng con rời bỏ nơi ấy mà về đây với Ngài.
- Nầy các Tỳ khưu, các ông nên đến chỗ ở như vậy.
- Bạch Ngài! Không thể được.
- Nầy các Tỳ khưu! Lần trước các ông ra đi không mang theo khí giới. Lần nầy
nên lấy khí giới đem theo rồi hãy lên đường.
- Bạch Ngài! Thứ khí giới nào vậy?
Đức Bổn Sư đáp: “Để Ta ban cho rồi hãy đi”.
Nói rồi, Đức Bổn Sư khẩu truyền dạy hết bài Kinh Từ Bi:
“Karaṇīyamatthakusalena
Yantaṃ santaṃ padaṃ abhisamecca
Sakko ujū ca suhujū ca
Suvaco cassa mudu anatimānīti...”.
“Pháp hữu ích nên hành cần biết,
Đường Niết Bàn nếu quyết ruổi giong.
Trí năng, chơn chánh, phục tòng,
Thẳng ngay, mềm mỏng, không lòng cống cao...”.
Tiếp theo bài kinh, Đức Bổn Sư dạy rằng:
- Nầy các Tỳ khưu! Bài kinh nầy các ông hãy tụng niệm cho thường, từ lúc đặt
chân vào khu rừng cho đến lúc đến vòng ngoài Tịnh xá, rồi sẽ vào trong... Thôi các
ông cứ yên trí lên đường.
Chư Tỳ khưu đảnh lễ từ biệt Đức Bổn Sư, ra đi lần hồi đến bìa rừng ấy, đồng
thanh vừa niệm Kinh Từ Bi vừa đi vào trong rừng. Toàn thể chư thiên ngụ trong rừng
đều phát tâm Từ bi, ra nghinh tiếp chư Tăng, xin rước y bát, hoặc xin đấm lưng, hoặc
xin bóp tay chân cho các Ngài. Những nơi ăn, chốn ngủ hoặc chỗ hành thiền. Và xúm
nhau gìn giữ luân phiên, sắp đặt trang hoàng, không còn có tiếng kêu rú phi nhơn.
Nhờ thuận cảnh, chư Tăng hành đắc định tâm (Ekaggata citta). Nơi chỗ hành
thiền ban đêm và ban ngày các Ngài dùng tâm Minh sát quán sự sanh diệt của tự ngã,
tiến hành pháp Quán, các Ngài thấy rõ ràng: “Cái bản ngã nầy nó giòn yếu, dễ tan vỡ,
cùng như một món đồ gốm vậy thôi”.
Đức Chánh Biến Tri ngự tọa trong hương thất, hiểu biết chư Tỳ khưu ở trong
rừng đang trong trạng thái tiến hành Tuệ Minh sát, bèn gọi các vị ấy và dạy rằng:
- Nầy các Tỳ khưu, cái bản ngã nầy có tính dễ tan vỡ, chẳng vững bền như thế.
Nói rồi Đức Bổn Sư phóng hào quang sáu màu rực rỡ, hiện kim thân cho chư
Tăng ngó thấy như Ngài đang ngồi đối diện, mặc dù lúc ấy Ngài đứng cách xa chư
Tăng hàng trăm do tuần, và đọc kệ rằng:
“Kumbhūpamaṃ kāyamimaṃ viditvā,
Nagarūpamaṃ cittamidaṃ ṭhapetvā;
Yodhetha māraṃ paññāyudhena,
Jitañca rakkhe anivesano siyā”
Biết thân như đồ gốm,
Trú tâm như thành trì,
Chống ma với gươm trí;
Giữ chiến thắng không tham
Comentários