“Diso disaṃ yaṃ taṃ kayirā, Verī vā pana verinaṃ; Micchāpaṇihitaṃ cittaṃ, Pāpiyo naṃ tato kare’ti | Kẻ thù hại kẻ thù, Oan gia hại oan gia, Không bằng tâm hướng tà, Gây ác cho tự thân. |
Kệ Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư thuyết ra khi Ngài an ngự tại Kosala (Kiều Tát
La), đề cập đến ông Nanda (Nan Đà) chủ trại bò.
Tương truyền rằng: Ở thành Sāvatthī (Xá Vệ) có một gia chủ là thuộc hạ của ông
Anāthapiṇḍika (Cấp Cô Độc), tên là Nanda là một chủ trại bò, rất giàu có, gia tài đồ
sộ, sự sản kinh dinh. Người ta bảo nhau rằng: “Cũng như đạo sĩ tóc bính (Jaṭilo) tên
Keṇiyo làm người xuất gia, ông Nanda làm nghề nuôi bò, như thế là để gìn giữ tài sản
của mình khỏi sự áp chế của đức vua”.
Ông Nanda thỉnh thoảng đem năm ngón ngưu vị (gorasa) đến biếu ông
Anāthapiṇḍika, rồi đến yết kiến Đức Thế Tôn nghe pháp. Sau đó, ông thỉnh Đức Bổn
Sư đến nhà ông.
Một hôm đang ngự hành cùng với đại chúng Tỳ khưu trên đường cái. Đức Bổn
Sư xét biết rõ căn lành của ông Nanda đã chín muồi rồi, Ngài bèn tách qua con đường
nhỏ, ngự đến một gốc cây ngồi gần nhà ông ta.
Ông Nanda đến đảnh lễ Đức Bổn Sư chào hỏi thân thiện rồi ngỏ lời thỉnh Đức
Bổn Sư ngự đến nhà ông và ông làm phước cúng dường thực phẩm hương điền có đủ
năm thứ ngưu vị đến Tỳ khưu Tăng có Đức Phật làm chủ tọa trong bảy ngày liền.
Đến ngày thứ bảy, Đức Bổn Sư đọc kệ hoan hỷ chúc phúc cho thí chủ xong,
thuyết luôn tuần tự pháp, giảng giải từ pháp Bố thí cho đến phước báu của sự Xuất
gia.
Khi Ngài chấm dứt pháp thoại, ông chủ trại bò Nanda chứng đắc quả Dự Lưu.
Ông ôm bát của Đức Thầy đi theo một quãng đường xa. Khi nghe lịnh dạy: “Ông
thiện nam hãy dừng bước”. Ông Nanda bèn đảnh lễ cáo từ Đức Bổn Sư, rồi quay trở
lại nhà. Trong lúc ấy, một người thợ săn bắn trúng ông Nanda, khiến ông ta chết ngay
lập tức.
Những Tỳ khưu đi sau, thấy vậy đến than phiền với Đức Bổn Sư:
- Bạch Ngài! Ông Nanda chủ trại bò, vì có Ngài đến đây mới làm đại lễ Trai
Tăng và đi tiễn chân Ngài nên khi trở về mới bị giết chết, nếu như Ngài không đến
đây thì ông ta chưa chết đâu.
Đức Bổn Sư đáp:
- Nầy các Tỳ khưu! Dầu Ta có đến đây hay không đến đây cũng vậy. Trong bốn
phương tám hướng, cho dầu ông ta có đi hướng nào cũng không thoát khỏi tử thần.
Quả thật vậy, tội khổ nào mà cả bọn cướp và kẻ thù đều không thể gây tai hại cho
nhau thì chính cái tâm lệch lạc tà vạy thúc đẩy những chúng sanh nầy phải rơi vào tội
khổ ấy.
Nói rồi Đức Bổn Sư đọc kệ rằng:
“Diso disaṃ yaṃ taṃ kayirā,
Verī vā pana verinaṃ;
Micchāpaṇihitaṃ cittaṃ,
Pāpiyo naṃ tato kare’ti”.
Kẻ thù hại kẻ thù,
Oan gia hại oan gia,
Không bằng tâm hướng tà,
Gây ác cho tự thân.
Comments