“Na hi verena verāni, Sammantīdha kudācanaṃ; Averena ca sammanti, Esa dhammo sanantanoti”. | Với hận diệt hận thù, Đời này không có được. Không hận diệt hận thù, Là định luật ngàn thu. |
Kệ Pháp Cú số 5 nầy, Đức Bổn Sư thuyết ra khi Ngài ngự tại Đại Tự Jetavana,
đề cập đến nàng Vañhiṭṭhiṃ (Thạch Nữ).
Tương truyền rằng: Thưở ấy có một công tử thiếu niên, khi cha mới qua đời, một
tay cậu chăm lo phụng dưỡng từ thân vừa phải đảm đang coi sóc mọi việc trong nhà,
ngoài ruộng.
Bà mẹ thấy con đơn chiếc, mới bảo cậu rằng:
- Để má lo bề gia thất cho con, nghe không.
- Má ơi! Má đừng nói chuyện ấy, má còn sống đến ngày nào con nguyện ở vậy
nuôi má đến ngày ấy, cho đến trọn đời.
- Con à, một mình con mà gánh vác luôn cả mọi việc ruộng nương nhà cửa, lòng
má áy náy không vui, con để má lo đôi bạn cho con.
Thiếu niên từ chối nhiều phen, nhưng bà mẹ cứ thúc giục, dỗ dành mãi, nên cậu
làm thinh nhận chịu.
Khi ấy, mẹ cậu ra đi, định đến dạm hỏi con gái của một gia đình nọ, thiếu niên
muốn biết ý mẹ, bèn nói vói rằng:
- Má định nói con ai vậy?
- Cô con gái nhà ông Mỗ, bà mẹ đáp.
Thiếu niên nghe rồi, cản mẹ lại và ngỏ lời chỉ nhà cô gái mà cậu ưng ý.
Chiều lòng con, bà mẹ đi ngay đến nhà ấy, dạm hỏi con gái chủ nhà cho con trai
mình, định ngày làm lễ cưới. Và đến ngày ấy rước dâu về, cho con có người nội trợ.
Cô vợ hiếm hoi, ở với chồng một thời gian khá lâu mà không sinh nở, thấy vậy
bà mẹ bảo người con trai:
- Con à! Con vợ mà con ưng ý, biểu má cưới đem về, bây giờ mới biết là nó
hiếm hoi, không sanh nở được. Chẳng lẽ để nhà ta tuyệt tự vì không con nối dòng, con
để má kiếm đứa khác cho con.
Thiếu niên không chịu, đáp tắt ngang: “Thôi đi má”, nhưng bà mẹ chẳng nản
lòng, cứ theo òn ỉ nói mãi.
Cô Vañhiṭṭhiṃ nghe lõm được chuyện nầy, tự nghĩ: “Áo mặc sao qua khỏi đầu,
làm con làm sao cãi được lời cha mẹ. Một mai chồng ta cưới vợ bé đem về, nếu nó có
con chắc mọi người trong gia đình sẽ cưng trọng nó mà khinh rẻ ta, xem ta như hạng
tôi đòi. Ôi! Hay là ta hãy kiếm vợ bé cho chồng, để ta được trọn quyền chọn lựa người
theo ý muốn của ta”.
Thế rồi cô Vañhiṭṭhiṃ lân la đến một gia đình nọ, dạm hỏi một cô thiếu nữ để
làm vợ bé cho chồng, nhưng ban đầu cô ta bị cha mẹ cô gái cự tuyệt, hỏi rằng:
- Thím ơi! Sao thím nói gì lạ vậy?
- Dạ! Bởi vì tôi hiếm hoi, không thể sanh con cho chồng tôi khỏi tuyệt tự… nếu
dì nó đẻ con trai, dì nó sẽ được trọn quyền cai quản cả gia đình, làm chủ luôn cả tài
sản nữa.
Sau cùng, cô Vañhiṭṭhiṃ thuyết phục được gia đình cô gái và dắt cô ta đem về,
cho làm vợ bé chồng mình.
Nhưng rồi tâm cô Vañhiṭṭhiṃ nảy sanh như vầy: “Nếu con nhỏ này sanh con trai
hoặc con gái thì một mình nó sẽ nắm hết quyền hành trong nhà ta. Ta phải mưu tính
cách nào, không cho nó sanh con mới được”.
Thế nên, cô đinh ninh dặn dò cô vợ bé rằng:
- Dì nó à! Khi nào dì cấn thai thì báo cho chị biết nghe không.
Cô vợ bé vô tình đáp lại: “Dạ…dạ”.
Y theo lời hứa, khi biết mình có nghén, cô vợ bé bèn báo tin cho cô Thạch Nữ
hay.
Cô nầy đã có dụng ý từ trước, nên hằng ngày thường làm ra vẻ yêu thương, tự
tay nấu cơm cháo bưng đem cho cô vợ bé ăn.
Khi biết được tin cô vợ bé thọ thai, cô ta bèn trộn lẫn thuốc phá thai vào vật thực
cho cô vợ bé và kết quả là cái thai bị xảo.
Cô vợ bé thọ thai lần thứ hai, cũng thiệt tình nói cho cô Thạch Nữ biết, cô nầy lại
hạ độc thủ, làm cô vợ bé trụy thai lần thứ hai.
Các phụ nữ lối xóm, có người tò mò hỏi cô vợ bé rằng: “Có phải chị bị bà lớn
lập tâm hãm hại chăng?”.
Cô vợ bé bèn tỏ hết tâm sự gia đình, liền bị các cô bạn trách rằng: “Chỉ có chị là
mù quáng, dại dột mới tin nghe vợ lớn như vậy. Con mẹ sợ mất chủ quyền trong nhà,
nên hốt thuốc phá thai cho chị uống, chị tin lời con mẻ nên mới bị hư thai, từ rày đừng
thèm nghe theo con mẻ nữa”.
Mấy lời rỉ tai nói nhỏ của mấy cô bạn láng giềng khiến cho cô vợ bé sinh nghi,
nên khi có thai lần thứ ba, cô ta không tiết lộ cho cô vợ lớn biết, nhưng rồi bụng càng
ngày càng to cô ta bị vợ lớn hạch hỏi rằng: “Sao dì có thai mà không bảo cho chị
biết?”.
Túng nước, cô vợ bé phải đáp thật rằng: “Chị đã báo hại làm cho em hư thai hết
hai lần rồi, bây giờ bảo em nói cho chị biết nữa hay sao?”.
Cô Vañhithiṃ nghĩ thầm: “Mưu kế của ta bị bại lộ rồi”. Từ đó, cô ta rình rập,
chờ dịp nào cô vợ bé sơ ý ra tay, đến khi cái thai đã lớn, cô ta mới gặp cơ hội, bèn
trộn thuốc phá thai vào thang thuốc bổ của cô vợ bé.
Cái thai đã già ngày tháng, nên không xảo ra, quay lại nằm ngang cửa tử cung,
dựng phụ nghe dạ dưới đau trằn dữ dội, nghi mình sắp thiệt mạng vì tay cô vợ lớn,
nên vừa khóc vừa thề nguyền rằng: “Một tay mày sát hại ba đứa con tao. Bây giờ tới
tao cũng chết vì tay mày, chết rồi tao sẽ đầu thai làm nữ Dạ Xoa (Yakkhinī) để ăn thịt
mấy đứa con mầy lại mà rửa hận”.
Dứt lời, cô ta tắt hơi luôn, thọ sanh làm con mèo cái (majjārī) trong nhà.
Còn cô Vañhiṭṭhiṃ bị chồng lôi ra mắng rằng:
- Con ác phụ, mầy đã báo hại làm cho tao phải tuyệt tự.
Chưa đã cơn giận, chồng cô còn thúc cùi chỏ, lên gối, thẳng tay đấm đá một cách
tàn nhẫn.
Bị trận đòn chí tử, cô Vañhiṭṭhiṃ đau nặng bỏ mình luôn, chuyển kiếp làm con
gà mái trong nhà.
Không bao lâu, con gà mái lớn lên, bắt đầu đẻ trứng, con mèo rình ăn trộm ổ
trứng đầu tiên của nó. Lứa trứng thứ hai, thứ ba cùng con gà mái cũng bị ăn luôn. Con
gà mái căm thù con mèo mới thề rằng:
- Mày ăn của tao hết ba lứa trứng, bây giờ còn muốn ăn thịt của tao nữa, tao mà
chết rồi đầu thai kiếp khác tao thề sẽ ăn thịt lũ con mầy lại báo oán.
Thế rồi con gà mái chết, đầu thai làm con beo cái, còn con mèo cái khi chết đầu
thai làm con nai cái.
Đến khi con nai cái sinh con, ba lần đều bị con beo cái tìm đến ăn thịt con cả ba
lần. Khi biết mình sắp chết, con nai cái thề rằng: “Mầy ăn thịt con tao ba lần, bây giờ
còn sắp ăn thịt tao nữa, tao thề kiếp sau sẽ ăn thịt cả mầy lẫn con mầy mới hả dạ tao”.
Nguyện rồi, con nai cái chết hóa thân làm Hắc Nữ Dạ Xoa (bà chằn đen), còn
con beo cái sau khi chết, đầu thai làm con gái một gia đình Trưởng giả ở kinh thành
Sāvatthī.
Cô con gái lớn lên được gả về làm dâu trong một gia đình ở tận cổng làng, đến
khi thiếu phụ sanh đứa con đầu lòng, Dạ Xoa cái hiện đến hóa hình giống như bạn chí
thân của thiếu phụ, giả vờ hỏi thăm người nhà của thiếu phụ rằng:
- Chị bạn thân thiết của tôi đâu?
- Nằm ở trong buồng, mới sinh con.
Nghe vậy, nữ Dạ Xoa nói:
- Để tôi vô thăm coi sanh trai hay gái.
Dạ Xoa vô buồng giả vờ ẵm đứa hài nhi sơ sinh, ăn thịt rồi biến mất.
Lần thứ hai thiếu phụ sinh con, cũng bị nữ Dạ Xoa hiện đến ăn thịt như thế.
Đến lần thứ ba, khi mang thai gần đến ngày sinh, thiếu phụ bảo chồng rằng:
“Mình ơi! Tại đây có con chằn cái, nó đã ăn thịt con ta hai lần rồi, kỳ nầy em muốn về
nhà ba má em để nằm chờ”.
Và thiếu phụ sanh đứa con thứ ba tại nhà cha mẹ ruột của mình tại thành
Sāvatthī.
Trong khi ấy nữ Dạ Xoa có phận sự phải đi đội chuyền nước.
Vì tất cả Dạ Xoa ở quốc độ của vua Vessavana (Tỳ Sa Môn) là vị Đại Thiên
Vương trấn thủ phương Bắc, đều bị bắt đi đội chuyền nước từ hồ Anottattā (Thiên
Lãnh). Công việc làm sau nầy kéo dài đến bốn năm tháng, khi được phóng thích, các
Dạ Xoa khác đều bị bỏ mạng vì quá nhọc xác.
Còn Dạ Xoa Kāḷī (Hắc nữ), khi mãn hạn được thả ra, lật đật trở lại nhà của thiếu
phụ và hỏi rằng:
- Cô bạn của tôi đâu?
- Cô ấy lánh mặt đi nơi khác rồi, kiếm không gặp đâu. Vì ở đây có sanh đứa con
nào cũng bị bà chằn tinh tới bắt ăn thịt hết, nên kì nầy cô về nhà cha mẹ ruột của cô
rồi.
Nghe đáp như vậy, nữ Dạ Xoa lấy làm tức tối, nói thầm một mình: “Dầu cho đi
đàng nào, mày cũng không thoát khỏi tay tao”, lòng đang sôi sục hận thù, nó vụt chạy
về phía trong thành Sāvatthī.
Ngày ấy, nhằm ngày lễ đặt tên cho đứa con mới sinh, thiếu phụ tắm rửa cho con
sạch sẽ, đặt tên cho nó và nói cho chồng:
- Anh ạ! Bây giờ chúng mình trở về nhà.
Nói đoạn, thiếu phụ bồng con theo chồng lên đường trở về chốn cũ.
Khi đi ngang qua Tịnh xá Jetavana, tới chỗ ao hồ, thiếu phụ trao con cho chồng
ẵm, lội xuống tắm dưới ao, tắm xong nàng lên bờ ẵm con cho chồng xuống tắm.
Thiếu phụ đứng trên bờ hồ đang cho con bú, bỗng thấy dáng con Dạ Xoa lù lù chạy
tới. Khi nhận biết đích xác là nó rồi, thiếu phụ lớn tiếng ríu rít kêu chồng: “Anh ơi!
Anh ơi! Mau lên, con Dạ Xoa nó tới đây rồi nè”.
Liệu chồng lên không kịp, thiếu phụ ẵm con quày quả cắm đầu chạy ngay vào
trong Tịnh xá.
Lúc bấy giờ, Đức Bổn Sư đang ngồi thuyết pháp giữa tứ chúng. Thiếu phụ đặt
đứa hài nhi dưới chân Đức Như Lai, rồi bạch rằng: “Con xin cúng dường Đức Ngài
đứa con nhỏ nầy, xin Ngài từ bi tế độ cứu sanh mạng con của con”.
Ngoài cổng tam quan, nữ Dạ Xoa bị chư thiên Sumana (Thiện Ý) đứng trấn giữ
nơi đó chận lại, không cho vào Tịnh xá. Đức Bổn Sư bèn kêu Đại đức Ānanda và dạy
rằng:
- Nầy Ānanda, hãy ra gọi nữ Dạ Xoa vào. Thiếu phụ la lên:
- Bạch Ngài! “Nó” vào đó.
Đức Bổn Sư bảo:
- Cứ để yên cho nó vô, đừng làm ồn.
Khi nữ Dạ Xoa vào đến nơi, đứng trước Đức Bổn Sư, Ngài khiển trách rằng:
- Tại sao ngươi làm như vậy? Nếu các người không có duyên lành được diện
kiến một vị Phật như Ta, thì các ngươi còn buộc oan trái với nhau mãi mãi cho đến
hết một kiếp của quả địa cầu nầy (kappa) như con rắn với con mông thử
(Nāgamissatha) hễ gặp nhau là run rẩy, sừng sộ, sôi sục hận thù, hay như con quạ với
con chim cú vậy.
Tại sao các ngươi lấy hận rửa hận, lấy oán báo oán, thù hận chỉ có thể dập tắt
bằng từ bi, chứ không phải bằng hận thù được.
Nói rồi Đức Bổn Sư đọc bài kệ:
“Na hi verena verāni,
Sammantīdha kudācanaṃ;
Averena ca sammanti,
Esa dhammo sanantanoti”.
Với hận diệt hận thù,
Đời này không có được.
Không hận diệt hận thù,
Là định luật ngàn thu.
Comentários